شناسنامه کانتینر یکی از مدارک کلیدی در زمینه حمل و نقل بین‌المللی به شمار می‌آید، اما هنوز بسیاری از افراد از جزئیات اطلاعات موجود در این سند و اهمیت آن آگاهی ندارند. در عصر حاضر، که مرزها به مانعی برای تجارت تبدیل نشده‌اند، امکان ردیابی دقیق کانتینرها به یک نیاز اساسی برای شرکت‌های کشتیرانی، گمرک‌ها و خریداران کالا تبدیل شده است
کانتینرها به عنوان ابزار اصلی در حمل و نقل بین‌المللی کالا، دارای یک «شناسنامه» هستند. این سند شامل اطلاعات مهمی نظیر کد کانتینر، نوع مالکیت، علائم شناسایی و داده‌های فنی می‌باشد.
در این مقاله، به بررسی جزئیات این شناسنامه‌ها خواهیم پرداخت. اگر تمایل دارید بیشتر با این علائم و نقش آن‌ها در فرآیندهای حمل و نقل بین‌المللی آشنا شوید، شما را به مطالعه این مقاله دعوت می‌کنیم.
اگر شما نیز در زمینه حمل و نقل بین‌المللی فعالیت دارید و به دنبال شرکتی معتبر، دقیق و حرفه‌ای برای بارگیری، حمل و ترخیص کالاهای خود هستید، شرکت آرنا پترولیا با تیم متخصص و تجربه گسترده در عرصه لجستیک بین‌الملل، آماده خدمت‌رسانی به شماست.
برای دریافت مشاوره رایگان و آشنایی بیشتر با خدمات ما، همین حالا با شماره ۰۲۱۹۱۰۹۹۳۱۹ تماس بگیرید.
شناسنامه کانتینر چیست؟
در عرصه حمل‌ونقل بین‌المللی، هر کانتینر به‌عنوان یک واحد مستقل با ویژگی‌های خاص خود عمل می‌کند که نیازمند شناسایی و مدیریت دقیق است. این مسئولیت به‌عهده سندی است که اطلاعات حیاتی فنی، عملیاتی و مدیریتی را به‌صورت فیزیکی یا دیجیتال ثبت می‌کند؛ سندی که به آن «شناسنامه کانتینری» می‌گویند. این اصطلاح معمولاً به‌جای «شناسنامه کانتینر» به کار می‌رود، اما در واقع معنای وسیع‌تری دارد. در حالی که شناسنامه کانتینر بیشتر به اطلاعات فنی و شناسایی هر کانتینر اشاره می‌کند، شناسنامه کانتینری شامل مجموعه‌ای کامل از مدارک و اطلاعات ضروری برای مدیریت، حمل‌ونقل، ترخیص و پیگیری محموله‌ها است.
با توجه به اینکه در ادبیات عمومی، عبارت «شناسنامه کانتینر» ممکن است به انواع مختلف مدارک اطلاق گردد، پیش از بررسی مفهوم فنی و رسمی آن، لازم است به دو سند حیاتی که در فرآیند بارگیری و تحویل کانتینر به کار می‌روند، اشاره شود. نخست، شناسنامه کانتینری است که پس از اتمام عملیات بارگیری در گمرک مبدأ صادر می‌شود. این سند حاوی اطلاعات فنی و حمل‌ونقلی کانتینر از جمله شماره شناسایی، نوع، ظرفیت، وزن، شرایط حمل و مالکیت آن بوده و به عنوان منبع اصلی در شناسایی و پیگیری کانتینر در مسیر حمل‌ونقل بین‌المللی عمل می‌کند.
سند دوم، رسید مبادله کانتینر خالی است که هنگام تحویل کانتینر خالی توسط صاحب کالا به محوطه کانتینری صادر می‌گردد. این مدرک نیز در زبان عمومی گاهی به عنوان شناسنامه کانتینر شناخته می‌شود، اما در واقع گواهی رسمی انتقال مسئولیت کانتینر به شرکت کشتیرانی یا نماینده آن است و وضعیت ظاهری و فنی کانتینر در آن ثبت می‌شود. ترکیب این دو سند، زیرساخت اطلاعاتی و اجرایی لازم برای مدیریت مؤثر، کنترل ایمن و مستندسازی شفاف در فرآیند جابه‌جایی کانتینرها را فراهم کرده و نقشی کلیدی در انطباق با الزامات گمرکی، ایمنی و فرآیندهای لجستیکی ایفا می‌کند. این شناسنامه‌ها معمولاً شامل اطلاعات زیر هستند:
کد شناسایی کانتینر (BIC Code): شناسه منحصر به فرد کانتینر طبق استاندارد جهانی ISO 6346
– مجوزها و مستندات گمرکی برای عبور قانونی از مرزها و انجام کنترل‌های امنیتی.
– مشخصات حمل‌ونقل: شامل مبدأ، مقصد و مسیر پیش‌بینی‌شده حمل
– نوع محموله و شرایط نگهداری: مانند دمای مورد نیاز، حساسیت به رطوبت یا مواد خطرناک
– مدارک مربوط به بارنامه و مالکیت: برای اثبات مالکیت قانونی محموله و تسهیل ترخیص در مقصد
وجود این مدارک برای ردیابی، مدیریت و انطباق با الزامات قانونی در زنجیره تأمین بین‌المللی و پرداخت هزینه‌ها به‌طور کامل ضروری است.
چه نوع مالکیت‌هایی برای کانتینرها وجود دارد؟
کانتینرها می‌توانند تحت مالکیت‌های متفاوتی قرار گیرند که شامل موارد زیر است:
۱. مالکیت شرکت حمل و نقل: در این حالت، کانتینرها به شرکت‌های حمل و نقل (مانند کشتیرانی یا اپراتورهای حمل و نقل) تعلق دارند. این شرکت‌ها معمولاً کانتینرها را برای استفاده در خدمات حمل و نقل خود خریداری می‌کنند.
۲. مالکیت اجاره‌ای: بسیاری از کشتی‌ها و شرکت‌های حمل و نقل، کانتینرها را از شرکت‌های دیگر به صورت اجاره‌ای دریافت می‌کنند. در این حالت، کانتینرها متعلق به شرکت‌های اجاره‌دهنده هستند و برای مدت معینی در اختیار مستأجران قرار می‌گیرند.
۳. مالکیت خصوصی: برخی کانتینرها ممکن است به شرکت‌هایی تعلق داشته باشند که فعالیت‌های اصلی‌شان خارج از صنعت حمل و نقل است. این شرکت‌ها ممکن است کانتینرها را برای انتقال محصولات خود خریداری کنند.
۴. مالکیت دولتی یا عمومی: در برخی موارد، کانتینرها متعلق به نهادهای دولتی یا عمومی هستند و برای حمل و نقل داخلی و بین‌المللی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
شماره کانتینر شامل چه مواردی است؟
شماره کانتینر یک ترکیب منحصر به فرد از حروف و اعداد است که به منظور شناسایی هر کانتینر به کار می‌رود. این شماره معمولاً بر روی بدنه کانتینر و گاهی نیز بر روی درب‌های جلو و عقب آن درج می‌شود.
فرمت استاندارد شماره کانتینر که توسط سازمان بین‌المللی ISO تعیین شده، شامل ۱۱ کاراکتر است. ساختار این شماره به شرح زیر می‌باشد:
- کد مالک کانتینر: سه حرف ابتدایی شماره که نمایانگر کد شرکت یا سازمان سازنده است.
- کد نوع کانتینر: این قسمت شامل یک حرف انگلیسی است که نوع کانتینر را مشخص می‌کند.
- شماره سریال کانتینر: شامل شش عدد بعد از حروف که به عنوان شناسه منحصربه‌فرد کانتینر عمل می‌کند.
- رقم کنترل: آخرین عدد در شماره کانتینر بوده که بر اساس یک الگوریتم خاص از اعداد قبلی محاسبه می‌شود و برای تأیید و اعتبارسنجی شماره کانتینر به کار می‌رود.
کد ایزو (ISO) در رابطه با کانتینر چه معنایی دارد؟
این کد از چهار کاراکتر تشکیل شده است که شامل ترکیبی از اعداد و حروف انگلیسی می‌باشد و اطلاعات کلی درباره مشخصات فیزیکی کانتینر، از جمله طول، ارتفاع و نوع آن را ارائه می‌دهد. ساختار این کد به صورت زیر است:
- طول کانتینر: عدد اول نشان‌دهنده طول کانتینر است.
- ارتفاع کانتینر: عدد دوم بیانگر ارتفاع کانتینر می‌باشد.
- نوع کانتینر: کاراکترهای سوم و چهارم مشخص‌کننده نوع کانتینر هستند.
کدام اختصارات نشان‌دهنده انواع کانتینر هستند؟
معمولاً اختصارات مربوط به انواع کانتینرها بر روی بدنه آن‌ها و همچنین در مدارک حمل و نقل درج می‌شوند. این نشانه‌ها شامل حروف اختصاری هستند که هرکدام به نوع خاصی از کانتینر اشاره می‌کنند. برخی از این اختصارات به شرح زیر است:
- :G1 این کد به کانتینرهای استاندارد یا «General Purpose» تعلق دارد که بیشتر برای حمل بارهای عمومی و خشک مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- :R1 این کد مختص کانتینرهای یخچالی یا «Reefer» است که برای انتقال بارهایی که به کنترل دما نیاز دارند، به کار می‌روند.
- :U1 این کد به کانتینرهای باز یا «Open Top» اشاره دارد که بدون درپوش بوده و برای بارگیری اشیای بلند مناسب هستند.
- :P1 این کد به کانتینرهای پلتفرم یا «Platform Container» مربوط می‌شود که طراحی خاصی بدون دیواره و سقف دارند و برای انتقال بارهای غیرمعمول یا با ابعاد بزرگ کاربرد دارند.
- :T1 این کد مختص کانتینرهای ویژه حمل مایعات یا «Tank» است.
این اختصارات اطلاعات کلیدی درباره نوع و ویژگی‌های کانتینر را برای اپراتورهای حمل و نقل فراهم می‌سازند و به عنوان راهنمایی در فرایند بارگیری، تخلیه و جابه‌جایی مورد استفاده قرار می‌گیرند.